oldurgan fiil ne demek?

Oldurgan Fiil Nedir?

Oldurgan fiiller, geçişsiz fiillerin "-t, -r, -dır" gibi fiilden fiil yapım ekleri alarak geçişli hale gelmiş şekilleridir. Başka bir deyişle, nesne alamayan bir fiilin bu eklerle nesne alabilir hale gelmesidir.

Temel Özellikleri:

• Geçişsizden Geçişliye Dönüşüm: Oldurgan fiiller, temel olarak geçişsiz fiillerden türetilir. Bu fiiller normalde nesne alamazken, aldıkları eklerle nesne alabilir hale gelirler.
• "-t, -r, -dır" Ekleri: Genellikle "-t, -r, -dır" ekleri ile yapılırlar. Ancak bazı durumlarda farklı ekler de kullanılabilir.
• Eylemin Başkası Tarafından Yapılması: Oldurgan fiillerde eylem, özne tarafından doğrudan yapılmaz; özne, eylemi başkasına yaptırır veya eylemin gerçekleşmesine neden olur.

Örnekler:

• Gülmek (Geçişsiz) → Güldürmek (Oldurgan): Çocuk beni güldürdü. (Çocuk, gülme eylemini bana yaptırdı.)
• Uyumak (Geçişsiz) → Uyutmak (Oldurgan): Annesi bebeği uyuttu. (Anne, uyuma eylemini bebeğe yaptırdı.)
• Ağlamak (Geçişsiz) → Ağlatmak (Oldurgan): Film beni ağlattı. (Film, ağlama eylemini bende oluşturdu.)

Oldurgan Fiil ve Ettirgen Fiil Arasındaki Fark:

Oldurgan fiiller, geçişsiz fiillerden türetilirken, ettirgen fiiller geçişli fiillerden türetilir. Ettirgen fiillerde, özne eylemi ya doğrudan yapar ya da bir başkasına yaptırır, fakat eylemin bir nesnesi vardır. Oldurgan fiillerde ise, fiil ilk başta nesne alamadığı için, ek aldıktan sonra nesne almaya başlar.